درباره ما
تمامی حقوق برای شتاب دهنده فست دانشگاه صنعتی امیرکبیر محفوظ است
مقدمه
وبسایتها و منابع اینترنتی مختلفی به تعریف مفهوم استارتآپ و اصول و مبانی مربوط به آن پرداختهاند، و تنها با یک جستجوی اینترنتی ساده در برخی از این سایتها میتوان به تعاریف گوناگون از آن دست یافت. البته ناگفته نماند که اشتباهاتی در این تعریفها نیز وجود دارد که مورد بحث ما در این مطلب نیست. به طور کلی، استارت آپ به پروژههایی گفته میشود که در جریان آن، یک ایده خام، به کمک تلاش و کوشش یک گروه به تولید یک محصول میانجامد و زمینه برای فروش آن محصول فراهم میشود.
در واقع، استارت آپ تمامی مسیر از صفر تا صد را طی میکند و تمامی مراحل را به صورت آزمون و خطا و یا یادگیری اصول و مبانی پایه آن انجام میدهد. حال ممکن است شروع مفهوم استارتآپ به صورت یک کار علمی خیلی پیچیده مانند یک اختراع سخت در حوزه نرمافزاری باشد، یا یک گروه بازاری تصمیم به تغییر در یک محصول خیلی ساده بگیرند و زمینه ورود آن به بازار به عنوان یک محصول جدید را فراهم کنند.
سیری در مفهوم استارتآپ
با جستجوی واژۀ «استارتآپ» در اینترنت تعاریف زیادی خواهید یافت که اگر از موارد اشتباهشان صرفنظر کنیم مابقی تعاریف را اندکی متفاوت میبینیم. نکته اینجاست که در پسِ این تفاوتهای ظاهری مفهوم مشترکی پنهان شده که با اندکی دقت میتوان یافت. در واقع هر کسی از نظرگاه خودش به موضوع نگریسته ولی برآیند همۀ آنها یکی است.
1. تعریف استارت آپ توسط مرکز کسب و کارهای کوچک آمریکا (USSBA)
مرکز کسب و کارهای کوچک آمریکا یا USSBA استارتاپها را کسب و کارهایی درنظر میگیرد که دو ویژگی دارند. نخست اینکه معمولاً حول محور تکنولوژی شکل گرفتهاند و دیگر اینکه پتانسیل رشد بالایی دارند.
این مرکز تأکید میکند که پتانسیل رشد بالا باعث میشود که استارتاپها دغدغه تأمین مالی هم داشته باشند و بیشتر از کسب و کارهای کوچک غیراستارتاپی به دنبال جذب پول باشند. چون بنیانگذاران آنها معمولاً بر این باورند که با جذب سرمایه میتوانند به سرعت سهم بیشتری از بازار بالقوه خود را به دست بیاورند و در اختیار بگیرند.
2. تعریف استارتآپ توسط استیو بلنک(Steve Blank)
استیو بلنک که او را از پیشگامان نظریهپردازی در حوزه استارتاپ میدانند، استارتاپ را چنین تعریف میکند: «سازمانی که شکل گرفته تا مدل کسب و کار خود جستجو کند. مدل کسب و کاری که قابل تکرار و مقیاسپذیر است.
در تعریف استیو بلنک سه نکته کلیدی درباره ویژگیهای استارتاپ وجود دارد:
نخست اینکه مجموعههای استارتاپی هنوز در وضعیت ابهام هستند و مدل کسب و کار خود را کشف نکردهاند. یعنی هنوز دقیقاً نمیدانند محصولشان چیست و مشتریانشان چه کسانی هستند و چگونه قرار است با ارائه محصول به مشتریان خود، ارزش ایجاد کنند.
دومین ویژگی استارتاپ این است که شرکتهای استارتاپی به دنبال یک مدل تکرارپذیر (Repeatable Business Model) میگردند. یعنی مدلی که بتوانند به سادگی آن را از یک محصول به محصول دیگر توسعه دهند.
سومین ویژگی استارتاپها این است که مدل کسب و کار آنها مقیاسپذیر است (Scalable Business Model). یعنی همان کاری را که امروز مثلاً برای ۵۰ مشتری انجام میدهند، به صورت بالقوه بتوانند برای ۵۰۰۰ یا ۵۰۰۰۰۰ مشتری هم انجام دهند.
3. تعریف استارت آپ توسط اریک ریس (Eric Reyes)
اریک ریس در کتاب Lean Startup که با عنوان «نوپای ناب» به فارسی ترجمه شده است، استارتاپ را چنین تعریف میکند: «استارت آپ یک نهاد انسانی است که برای ارائه یک محصول یا خدمت جدید در شرایطی که ابهام بالایی وجود دارد به وجود آمده است».
او تأکید میکند که استارتاپ یک نهاد Institution»» است و نه یک محصول. به بیان دیگر، استارتاپ نگاهی فراتر از محصول داشته و مدام در پی رشد و کشف قلمروهای تازه باشد.
«ابهام» کلمه کلیدی در تعریف اریک ریس است و او تأکید میکند که برای غلبه بر این ابهام، مدیران استارتاپی باید به سراغ «یادگیری بر پایهی اعتبارسنجی» بروند. یعنی هیچ فرضی را به شکل مطلق، درست درنظر نگیرند و در هر مرحله با آزمودن فرضهایشان زمینه برداشتن گام بعدی را فراهم کنند.
در نگاه اریک ریس (و همینطور استیو بلنک) این آزمودن فرضیهها بسیار مهّم هستند. حتی اگر باعث شوند استارتاپ برنامه فعلی خود را متوقف کند و مسیر تازهای در پیش گیرد. به همین علت، اصطلاح Fail Fast در اکوسیستم استارتاپی (یا اگر دقیقتر بگوییم: جامعه استارتاپی) رواج یافته و طرفداران فراوانی دارد.
انواع استارت آپ
استارتآپها را میتوان به شیوههای متنوعی تقسیمبندی کرد:
کافی است چند کتاب در زمینه کارآفرینی یا راهاندازی استارتآپ بردارید و انواع استارتآپهای مطرح شده در آنها را ببینید و مقایسه کنید. خواهید دید که یک چارچوب مشخص و مورد توافق، برای طبقهبندی استارتآپها وجود ندارد.
گاهی استارتآپها را براساس حوزه فعالیت تقسیمبندی میکنند(استارتآپهای حوزه فناوری اطلاعات، استارتآپهای مُد و فشن، استارتآپهای مالی و بانکی و...)
برخی تحلیلگران، مناسب میبینند که استارتآپها را براساس مدل کسب و کار و گاه معماری آنها تقسیمبندی کنند. مثلاً طیفِ پایپلاین-پلتفرم را تعریف میکنند و میکوشند هر استارتآپ را براساس جایگاه آن در این طیف، طبقهبندی و تحلیل کنند.
طبیعتاً انتخاب دستهبندی مناسب استارتآپها، تابع هدف و انتظار شماست و اینکه با چه منظوری، این دستهبندی را انجام میدهید.
فرق استارتآپ با کسب و کارهای کوچک
کسب و کارهای کوچک، سازمانهای خودکفایی هستند که از همان اول با هدف کسب درآمد روی کار آمدهاند. این کسب و کارها گرچه با سرمایۀ کمی قابل راهاندازی هستند و ریسک چندانی ندارند ولی نباید انتظار ترقی زیادی هم از آنها داشت. در واقع خبری از رشدِ سریع نیست؛ در بهترین حالت آهسته و پیوسته مثل لاکپشت به جلو حرکت میکنند.
از سوی دیگر استارتاپ مثل یک نهال است. شاید در ابتدا به جز مصرفِ منابع منفعتی نداشته باشد و حتی تعدادی از نهالها بعد از چند روز خشک شوند ولی اگر خوششانس باشید و نهال زنده بماند میتواند در آینده منافع زیادی برایتان داشته باشد. مثلاً درخت علاوه بر هدف اولیه که سایه بود میوه و زیبایی هم دارد که به حیاط شما زینت میدهد.
خیلی از افراد با این تصور که اغلب استارتاپها و شرکتهای سرمایهگذاری شکست میخورند یا در ابتدا سودی برایشان ندارد سراغشان نمیروند.
برخی افراد هم رویکردی دوجانبه دارند. آنها هم چتر میخرند و هم درخت میکارند؛ تا در طی مدتی که درخت بزرگ میشود از سایۀ چتر نیز استفاده کنند. برخی افراد در کنار استارتآپ اصلی، کسب و کاری فرعی هم راه میاندازند تا به واسطۀ آن کسب درآمد کنند. این روش گاهی جواب میدهد و گاهی هم نتیجۀ عکس دارد. زندگی در سایۀ چتر ممکن است انگیزۀ شما برای رشد درخت را کاهش دهد. سایۀ چتر ممکن است جلوی رسیدن نور آفتاب به درخت را بگیرد و رشدش را متوقف کند. گذشته از اینها، درآمد زودبازدهِ کسب و کار فرعی ممکن است شما را از پرداختن به استارتآپ اصلی باز دارد.
در مجموع میتوان گفت که چندین تفاوت میان استارتاپ و کسب و کار وجود دارد که به برخی از آنها اشاره شد. دیگر تفاوتهای عمده این دو شامل مواردی از قبیل خلاقانه و نوآورانه بودن استارتاپها، رشد سریع آنها، تکیه بر فضای مجازی و اینترنت برای خدمتدهی و گستردش کار و جذاب بودن برای سرمایهگذاران میباشد. که در یک قالب میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
انتهای پیام/
پیام بگذارید
تمام قسمتهای مشخص شده با ستاره (*) الزامی هستند